ظروف سرامیکی و سفال معجزهای هستند از دل خاک که از ناگفتههای هنر اصیل صنایع دستی سخن میگویند. از زمان آغاز زندگی انسان در فلات ایران تا شگفت انگیزترین پدیدههای هنری امروز، سفالگری عضو جدا ناپذیر دست سازههای هنرمندان اصیل این منطقه است که از گذشته تاکنون حرفهای زیادی برای گفتن دارد. این ظروف از همان ابتدا دارای کاربردهای خاص و ظاهری پر از نماد و معنا بوده و هستند که همین عوامل باعث شده است تا ظروف سفالی به یکی از اثرگذارترین آثاری که از طریق دست ساخته شدهاند تبدیل شود. ناگفته نماند که اکثر لوازم تزئینی و کاربردی که از آنها استفاده میکنیم سرامیکی است و برای اثبات این حرف تنها کافی است که به محیط پیرامون خودمان نگاهی ساده بیندازیم.
شاید برای همه ما این سؤال پیش بیاید که چرا همیشه این دو اسم یعنی سفال و سرامیک در کنار هم نام برده میشوند، با اینکه شاید در ذهن ما تعابیر بسیار متفاوت و جداگانهای نسبت به هر دو آنها شکل گرفته باشد اما به طور کلی سرامیک را میتوانیم پایه و اساس وجود ظروف سفالی در نظر بگیریم به شکلی که بگوییم سفال نوعی سرامیک هست و صد البته که این درستترین تعریف در مورد ارتباط این دو با هم هست. اگر بخواهیم دقیقتر توضیح بدهیم باید بگوییم هر چیزی مثل خاک رس که با دما دادن به آن شکل ظاهری و ساختاری آن تغییر میکند و ماهیتش عوض میشود سرامیک است.
تمامی محصولات سفالی چه از جنس خاک رس باشند و چه از ماده اولیه دیگری خلق شده باشند نوعی سرامیک بشمار میآید با این تفاوت که حالت اولیه و حالت پذیری ظروف سفالی با ظروف سرامیکی متفاوت هستند. مثلاً در سفال شاهد یک حالتی هستیم که به شکل خمیر است اما در ظروف سرامیکی شاهد یکسری از ترکیبات مثل استون ور، سلیس، کوارتز و ... هستیم. نکته قابل توجه دیگر این است که ظروف سرامیکی به دمای بالاتری برای پخت نیاز دارند. از این نکات بگذریم در انتهای ساخت هر دو موارد یک مورد مشترک وجود دارد که آن اضافه کردن لعاب به ظروف سرامیکی و سفال است که با اضافه کردن لایهای شیشهای شکل این محصولات را در مقابل دما و حرارت مقاوم میسازد.
شاید همه به علت ازدیاد استفاده از ظروف سرامیکی و سفال به یک سری از نکات مثل ترک نداشتن محصول، سالم بودن لعاب و لب پر نبود سطوح ظروف توجه کنیم؛ اما نکات دیگری هم هستند که دانستن آنها کمک میکند تا اثری را که انتخاب میکنیم از تمامی جوانب مورد بررسی قرار دهد. یکی از آن نکات این است که با توجه به سلیقه و استفادهای که داریم باید جنس ظروف سرامیکی و سفال را انتخاب کنیم. مثلاً برای دکوراسیون و یا پذیرایی ظروف سرامیکی ساخته شده از سفال سفید که به آن چینی هم میگویند مناسبتر است. یا برای موارد مصرفی و پخت و پز یا انتخاب ظریفی که دوام بالاتری داشته باشد سفال رسی میتواند گزینه بهتری باشد.
علاوه بر این مطالب هنگامی که با ظروفی رو به رو هستیم که دارای طرح هستند. باید ببینیم که آن طرحها در دسته زیر لعابی قرار میگیرند یا رو لعابی، تفاوت این دو در این مطلب است که طرحهای روی لعاب به سادگی در اثر شستشو و حرارت از بین میروند؛ اما طرحهایی که روی آنها لعاب خورده است و زیر لعابی به حساب میآیند از هرگونه آسیبی به دور هستند.
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سایت گیفت آس می باشد.